فقه فرج؛ احکامِ تغییر توازن قوا بین کفر و ایمان

به‌مناسبت نیمه شعبان و همچنین سالگرد ارتحال مرحوم استاد حجت‌الاسلام و المسلمین مسعود صدوق، «روزنامه کیهان» در شماره ۲۲۹۹۱ (۲۶ اسفند ۱۴۰۰) یادداشت‌ حسینیه اندیشه تحت عنوان «ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور» را منتشر کرد.

قابل ذکر است این متن، برگرفته از مباحث پژوهشی مرحوم استاد مسعود صدوق در موضوع:

«فقه فرج برای دستیابی به احکام تغییر توازن قوا بین کفر و ایمان»

 می‌باشد که به قلم حجت‌الاسلام محمدصادق حیدری تنظیم گردیده است.

چکیده‌ای از این یادداشت:

  • چیستی وظیفه جامعه شیعه برای پایان دوران غیبت حضرت ولی‌عصر (عج) و تعجیل در فرج آن امام غائب، از سوالات اساسی و مهمّی است که پاسخ به آن، همواره باید دقیق‌تر و عمیق‌تر شود.
  • گرچه عمل به احکام فردی قطعاً در زمینه‌سازی ظهور موثر است اما به نظر می‌رسد نمی‌تواند «محور اصلی» در انجام وظیفه برای ظهور تلقی شود چرا که ماهیت ظهور، امری اجتماعی و حکومتی و بلکه جهانی است و لذا تحقق آن، قاعدتاً به احکام اجتماعی و حکومتی نیز وابسته باشد.
  • در روایات بسیاری، علت غیبت به صراحت بیان شده که می‌توان آنها را در دو دسته کلی طبقه‌بندی کرد. الف) روایاتی که دلالت می‌کند علت غیبت، آن است که هنگام قیام بیعتی از طواغیت بر گردن امام نباشد و او از روی ناچاری به دستگاه طاغوت متعهد نشود. ب) روایاتی که علت غیبت را خوف امام از شهادت توسط دشمنان معرفی می‌کند. البته روشن است که خوف از شهادت نباید به معنای ابتدایی آن حمل شود چرا که چنین معنایی از ساحت مؤمنین مجاهد نیز به دور است؛ چه برسد به امام معصوم که سلسله‌جنبان شهادت محسوب می‌شود.
  • مأموریت حضرت ولی‌عصر (عج) تحقق کامل دین الهی با همه اجزاء آن در تمامی نقاط عالَم و در مقیاس جهانی است که دستیابی به این رسالت سترگ، قطعاً درگیری با قدرت‌های جهانی و هجمه‌ی همه‌جانبه کفار و منافقین به آن حضرت برای حفظ قوای مادّی خود را در پی دارد. اگر قدرت مؤمنین تناسبی با این درگیری جهانی و تمدّنی نداشته باشد و اهل ایمان تمرین لازم برای حضور در این سطح از منازعه را نکرده باشند از معرکه پا پس خواهند کشید و آن حضرت نهایتاً در این منازعه تنها خواهند ماند و به شهادت خواهند رسید. این در حالی است که امام دوازدهم مأمور به تحقق حکومت جهانی توحید هستند و شهادت آن جناب قبل از این مأموریت، مانع از نیل به این آرمان خواهد شد.
  • تغییر توازن قوا در «گام اول» از حرکت انقلاب اسلامی، بیشتر در سطح «قدرت سیاسی» محقق شده اما قدرت تنها به این سطح منحصر نیست بلکه قدرت، ابعاد فرهنگی و اقتصادی نیز دارد. بنابراین «گام دوم» از حرکت نورانی انقلاب اسلامی برای نیل به «آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی» باید در جهت تغییر توازن قوای فرهنگی و اقتصادی به نفع اسلام باشد که این مهم بدون یک «عقلانیت کاربردی» که قدرت هماوردی با «عقلانیت کاربردی مدرنیته» را داشته باشد و ارتباط آن با دین به صورت قاعده‌مند احراز شود، ممکن نخواهد بود.
  • آنچه گذشت، شرحی کوتاهی بود بر ایده «فقه فرج» که توسط مرحوم استاد حجه‌الاسلام و المسلمین مسعود صدوق مطرح شد تا مباحث استاد فقید خود مرحوم علامه آیت‌الله سید منیرالدین حسینی‌الهاشمی پیرامون «فلسفه تاریخ» را تداوم بخشد و از این طریق، مبانی معرفتی اسلام را از تصورات غیرکاربردی برهاند و آن را به مبنایی برای حرکت عینی نظام مقدس جمهوری اسلامی تبدیل نماید و چارچوبی جدید برای تبیین «اعتقادات حکومتی» فراهم آورد.

دریافت فایل یادداشت

مشاهده یادداشت در سایت روزنامه کیهان

hsnand.ir/lwa2
محمد صادق حیدری

محمد صادق حیدری

دبیر هیات علمی حسینیه اندیشه

پست های مرتبط

1 نظر

    Avatar
  • سلام
    یادداشت ارزشمند آقای حیدری را مطالعه کردم و مثل همیشه از یادداشت‌های ایشان بهره بردم. این نگاه نو به زمینه‌سازی برای امر ظهور و برداشت متفاوت از روایات بسیار ارزشمند است، ممنون از ایشان بابت یادداشت‌های متفاوت و جدیدشان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.